Kunnen we voorspellen welke kinderen/mensen astma gaan ontwikkelen?
“Momenteel is het antwoord op die vraag simpelweg: nee. Ik zeg ‘momenteel’, omdat er wel degelijk wetenschappelijke ontwikkelingen zijn die daar verandering in kunnen gaan brengen. Het voorspellen of iemand astma gaat ontwikkelen is lastig, omdat de symptomen van de ziekte vergelijkbaar zijn met die van herhaalde virale luchtweginfecties (ook wel viral wheeze genoemd). Met name bij kinderen onder de zes jaar is dat onderscheid nauwelijks te maken.
Astma is een chronische ontsteking van de luchtwegen. Bekende symptomen zijn hoesten, benauwdheid en het karakteristieke ‘piepende’ of ‘zagende’ geluid bij het ademhalen. Patiënten zijn vaak ook gevoelig voor bepaalde externe prikkels, zoals huisstofmijt, fijnstof, haren van huisdieren of rook. Als de luchtwegen in contact komen met prikkels waarvoor de patiënt gevoelig is, ontstaat een vernauwing van het luchtwegkanaal: een astma-aanval. In medische termen wordt dat ook wel een exacerbatie genoemd. Patiënten kunnen dat als bijzonder angstig ervaren. Ook hier zou een vroege voorspeller wenselijk zijn, zodat je de medicatie kan aanpassen en hopelijk de aanval nog kunt voorkomen.
Het enige dat we voor de test nodig hebben is uitademingslucht. In die lucht zitten honderden chemische stofjes in minuscule hoeveelheden. We noemen dat vluchtige organische stoffen (VOC’s, naar het Engelse volatile organic compounds). Het blijkt dat bij astmapatiënten een aantal van die stofjes in verhoogde hoeveelheden in uitademingslucht aanwezig is, vergeleken met kinderen die enkel een virale infectie hebben. Met behulp van een techniek die gaschromatografie wordt genoemd kunnen we precies die stofjes meten. Deze test is zo nauwkeurig dat we in tachtig tot negentig procent van de gevallen
Beide testen zijn nog in onderzoeksfase, maar leveren nu al betrouwbare resultaten. Het minpunt op dit moment is echter nog dat de techniek waarmee we de stoffen in uitgeademde lucht bepalen relatief kostbaar en tijdrovend is. We willen toewerken naar een klein handzaam apparaat met een ingebouwde sensor die eenvoudig te gebruiken is. Zo hopen we in de toekomst artsen een betrouwbaar hulpmiddel te kunnen bieden om een lastig te diagnosticeren ziekte goed te kunnen beoordelen. Dit zal leiden tot een betere behandeling van de grote groep kinderen met astmaklachten onder de zes jaar en een aanzienlijke besparing van de zorgkosten."
Meer weten over astma?
Postdoc onderzoeker Kim van de Kant won tijdens de Longdagen van 2015 de NRS Young Investigator Award voor onderzoek naar de ademtest. Tevens was ze genomineerd voor de Publieksprijs.
Externe prikkels, zoals huisstofmijt of stoffige ruimtes, kunnen astma in de hand werken. Maar ook té hygiënisch kan niet goed zijn. Via Gezond Idee is hier meer over te lezen.
Via het Longforum kunnen patiënten met elkaar in contact komen en ervaringen uitwisselen.
Onderzoek steunen kan via:
- Longfonds
- Kinderonderzoekfonds Limburg
In onderstaand filmpje vertellen prof. dr. Edward Dompeling en dr. Kim van de Kant over de voorspellende ademtest.