Een missie: een gezondere toekomst voor mensen met overgewicht

Dat overgewicht (en dus een te hoge body mass index of BMI-waarde) ongezond is, weten we allemaal. De relatie tussen overgewicht en kanker is minder bekend. Kanker kan door veel verschillende oorzaken ontstaan, maar overgewicht vormt daarbij een bewezen extra risico. De behandeling van kanker is moeilijker en zwaarder voor mensen met overgewicht. Chemotherapie werkt dan vaak minder goed.“

Er is dus veel gezondheidswinst te halen als we mensen met overgewicht kunnen overtuigen van het belang om met een gezondere leefstijl aan de slag te gaan”, stellen Sanne en Marjolein. “Gezonder eten en meer bewegen dus. Je bent nooit te laat om hiermee te starten. Helaas zien wij de mensen pas op de poli, als ze al borstkanker hebben. Maar we gaan dan toch altijd het gesprek aan. We leggen uit dat ze hun kansen op een gezonde toekomst vergroten als ze vanaf nu hun levensstijl aanpassen met professionele hulp. Met een persoonlijk plan op maat om onder goede begeleiding en op een verantwoorde manier gezonder te gaan leven. We noemen dat een gecombineerde leefstijl interventie of GLI. Voor mensen die eenmaal behandeld zijn voor borstkanker kan een gezondere leefstijl de kans op een herhaling én zelfs de kans op overlijden aan borstkanker aanzienlijk verkleinen. Het heeft dus zeker nut om nu echt iets aan je overgewicht te gaan doen.”

Gecombineerde leefstijl interventie is niet nieuw, maar de 2-jarige GLI-programma’s worden nu via de huisartsen aangeboden en door zorgverzekeraars vergoed voor mensen met obesitas of met overgewicht in combinatie met een verhoogd risico op hart- en vaatziektes of diabetes. Tijdens zo’n traject vindt er professionele begeleiding plaats middels coaching op gedrag naar een gezond voedings-, slaap en beweegpatroon en ook naar je mogelijke stress-factoren en ongezonde gewoontes.

Sanne en Marjolein trekken samen met de gynaecologen en darmchirurgen binnen het MUMC+ op. Tijdens polibezoeken informeren ze hun patiënten met overgewicht over het belang van een gezondere leefstijl. “We willen onze patiënten absoluut geen schuldgevoel aanpraten”, zegt Marjolein. “Kanker krijgen is zeker nooit je eigen schuld. We willen je alleen uitleggen dat je voor jezelf betere kansen op herstel en een gezonde toekomst creëert als je nu start met gezonder leven. Als we dit niet met onze patiënten zouden bespreken, voelen ze zich belazerd als ze er pas veel later achter komen. En ik zie dat het effect heeft: veel van mijn patiënten zijn meer gaan lopen, sommige zijn gestopt met roken of vertellen me dat ze een gezonder tweede leven zijn begonnen. Dat is zo fijn om te horen.”

Sanne ervaart dit ook zo: “Als we erover kunnen praten en met goede adviezen komen, gebeurt er wat. Sommige mensen hebben gewoon even dat laatste zetje nodig om gemotiveerd te raken. Je vermindert dan niet alleen het risico op kanker: overgewicht vormt de poort naar maar liefst meer dan 200 ziektes. Elke aanleiding is dus het goede moment om tot het inzicht te komen om vanaf nu beter voor jezelf te gaan zorgen. Dat hoef je zeker niet helemaal in je eentje te doen. Praat er gerust eens over met je huisarts of medisch specialist. Die kan je doorverwijzen naar een GLI-programma in je eigen omgeving.” 

Chantal Hendrickx (46): 
'Ik wist niet dat overgewicht ook tot borstkanker kan leiden’

“Ik heb in mijn leven al veel diëten gevolgd, maar slanker ben ik er uiteindelijk niet op geworden. Integendeel. Nadat ik in december vorig jaar flink ziek was en door de astmamedicijnen nog eens extra bijkwam, besloot ik het traject in te gaan voor een gastric bypass: een maagverkleining. Mede door mijn BMI van 40 had ik niet alleen last van mijn luchtwegen en knieën, maar slikte ik ook al jaren bloeddrukverlagers en ik had nog maar weinig energie. Ik moest en wilde nu echt afvallen. Ik startte met de uitgebreide screening en al snel bleek dat ik inderdaad voor een maagverkleining in aanmerking kwam.

In diezelfde periode werd bij mijn moeder borstkanker ontdekt en nadat ze hiervoor succesvol geopereerd was, besloten mijn zus en ik voor de zekerheid ook maar een mammografie te laten maken. Hoewel je pas vanaf je 50e wordt opgeroepen voor het bevolkingsonderzoek. Tot mijn verbazing bleek ik inderdaad een verdacht plekje in een borst te hebben. En zo zat ik al snel in de molen van onderzoeken, scans, echo’s en biopten. Het waren weken met steeds tegenvallende uitslagen. In juni en juli onderging ik al twee borstoperaties met bestralingen, maar uiteindelijk kwam het weer goed. Omdat ook mijn moeder met succes behandeld was, had ik zelf vanaf het begin vertrouwen in mijn behandelingen. Eigenlijk heb ik me ook al die tijd redelijk goed gevoeld.

Voordat ik geopereerd zou worden vertelde ik aan mijn chirurg dr. Marjolein Smidt ik dat ik op aanraden van mijn omgeving mijn maagverkleining voorlopig maar ging uitstellen, vanwege die borstkanker. Maar daar was de dokter het niet mee eens. Ze vertelde me dat overgewicht ook een negatieve factor is voor het ontstaan van borstkanker. Van dat verband had ik nog nooit gehoord, maar het kwam wel binnen. Als ik nu niet naar een gezonder gewicht ga, loop ik zelfs grote kans dat ik binnen 10 jaar opnieuw bij dr. Smidt op de operatietafel lig! Dat was het laatste zetje dat ik nodig had. Via de huisarts ben ik gelijk gestart met een lifestyle programma met gezonde voeding, veel beweging en langdurige ondersteuning. Ik neem nu bijvoorbeeld meer rust met eten, besteed meer zorg aan wat ik eet en hoe ik dat doe. Mijn nieuwe eetpatroon heeft me nu al goed geholpen in de voorbereiding op mijn maagverkleining. Ik zal mijn nieuwe levensstijl ook de rest van mijn leven moeten volhouden, maar dat heb ik er graag voor over om gezond te kunnen blijven.”