Voor Maikel Vanneer uit Maastricht is het zo klaar als een klontje: zijn goede conditie heeft positief bijgedragen aan het herstel na de operatie aan zijn hersentumor. Wetenschappelijk is dat nog niet zo goed onderbouwd. Het Hersentumorcentrum Limburg van het Maastricht UMC+ doet onderzoek, naar deze en andere vragen. Neurologen Martijn Broen en Monique Anten vertellen erover, gevolgd door het indrukwekkende verhaal van Maikel.
Een gezonde leefstijl, met goede voeding en genoeg beweging, is op meerdere manieren goed voor lichaam en geest. Er zijn aanwijzingen dat het herstellen na een operatie makkelijker gaat wanneer je lichaam in een goede conditie verkeert. De artsen van het Hersentumorcentrum willen beter begrijpen hoe dat werkt. Zo deden de neurologen al onderzoek naar de spiermassa van patiënten die in de afgelopen tien jaar geopereerd werden aan een hersentumor. Op het moment dat ze de diagnose kregen, hadden velen al minder spiermassa dan een gezonde groep mensen. Neuroloog Broen: “We weten niet hoe dat verband in elkaar steekt: neemt de spiermassa af onder invloed van de hersentumor, of groeit een tumor makkelijker bij een verminderde spiermassa? Wat we wel zagen, is dat de hoeveelheid spiermassa mogelijk invloed heeft op de overlevingskansen. Hoe minder spiermassa, hoe kwetsbaarder je bent, ook na de operatie.”
Verder onderzoek nodig
De artsen willen de invloed van een gezonde levensstijl op de kwaliteit van leven én overleving van mensen met een hersentumor graag verder onderzoeken. Hebben mensen die fitter zijn en meer bewegen een andere balans in belangrijke onderdelen van het immuunsysteem? Neuroloog Anten: “Het beter begrijpen van onderliggende processen én de invloed van een gezonde levensstijl zorgt er hopelijk voor dat er gerichtere therapieën ingezet kunnen worden. Denk aan individuele trainingsprogramma’s of afgestemde voeding. Maar daarvoor moet je wel wetenschappelijk onderbouwen dat het nut heeft.”
Financiering
De artsen hopen dat de financiering van de studie binnenkort rond komt, zodat ze kunnen beginnen. Vorig jaar deed een team namens Sport Your Brain ook mee aan de fondsenwervingsactie van Kankeronderzoekfonds Limburg, Five4five. De twee benadrukken dat een gezonde leefstijl voor iedereen, op elk moment belangrijk is. Op het moment dat je te horen krijgt dat je een hersentumor hebt, volgt de operatie al snel. Broen: “Dan is het moeilijk om je conditie nog even drastisch te verbeteren, al is het sowieso goed om actief te blijven.”
Het Hersentumorcentrum Limburg is erkend als nationaal expertisecentrum door de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU) en recentelijk ook door het European Reference Network (ERN).
In nauwe samenwerking met GROW - School voor Oncologie & Reproductie van de Universiteit Maastricht - doet het Hersentumorcentrum Limburg onderzoek. Het centrum heeft extra aandacht voor wetenschappelijk onderzoek met de thema’s ‘Tumor heterogeniteit en micro-omgeving’ (de verschillende weefseltypes die in en rond een hersentumor voorkomen) en ‘Cognitie en functiebehoud’ (de invloed op zaken als het geheugen, concentratie en informatieverwerking).
“Niet met 3-0 achter een operatie in”
En ik kies bewuster waarin ik energie wil steken. Geniet bewuster van de mooie momenten met mensen om me heen en zeg ook hardop tegen iedereen hoe blij ik met ze ben. Ons gezin, met onze zoon Tobias sinds een paar maanden, is alles voor me.
Voordat er twee types kanker bij Maikel Vanneer werden ontdekt, was hij een sportfanaat. Vier á vijf keer per week was hij in de sportschool te vinden, waar ook zijn vrienden trainden en waar hij werkte aan een fit, mooi lichaam. “Ik ben ervan overtuigd dat ik dankzij mijn goede conditie sneller herstelde na de operatie aan mijn hersentumor.” Nu traint hij iets minder; er is immers ook net een kleine geboren. “Maar ik weet zeker dat ik ooit nog een keer geopereerd moet worden en daar ga ik liever fit in dan met 3-0 achterstand.” Dit is het indrukwekkende verhaal van Maikel.
Dat Maikel Vanneer een hersentumor had, waarschijnlijk al heel erg lang, kwam per toeval aan het licht. “Ik had een moedervlek op mijn kuit, waar kwaadaardige cellen in werden aangetroffen. Er volgde een scan van mijn hele lichaam en zo kwam de hersentumor in beeld. Het was het ‘beste type’ dat ik kon hebben, een laaggradig glioom, dus goedaardig. Ze groeien heel langzaam, maar kunnen op zeker moment kwaadaardig worden. Ik had nooit ergens last van gehad.”
Dubbel bingo
Zo’n heftige diagnose – hij noemt het zelf ook wel ‘dubbel bingo’- komt voor niemand gelegen, maar in het half jaar ervoor had Maikel zowel zijn vader als zijn stiefvader verloren. “Voor mijn gevoel werd alles onder me vandaan getrokken. Ik was 33 jaar, verliefd, had toekomstplannen en ineens ben je radeloos. Het voelde een beetje alsof iedereen met een trein meerijdt, maar jij blijft achter op het perron. ” Terugdenken aan dat jaar, 2019, emotioneert hem nog altijd. Hij schaamt zich er niet voor, is juist trots op zijn openheid. “Daardoor ervaar je zoveel steun van de mensen om je heen.”
Grote dag
Omdat Maikel twee soorten kanker had, was het even de vraag of hij eerst de hersenoperatie zou ondergaan, of eerst de behandeling van de huidkanker zou krijgen. Uiteindelijk werd het eerst de operatie; op 26 februari 2020 was de grote dag. “Maar niet voordat ik met mijn vrouw getrouwd was, de dag ervoor. Zij betekent zoveel voor mij, zonder haar was ik nergens. ‘Dat pakken ze me niet meer af’, dacht ik toen ik de operatie in ging.” Het doel was zoveel mogelijk tumorweefsel weg te snijden en ook meer beeld te krijgen van het weefsel. Zo’n 50% van de tumor kon verwijderd worden. Tot zijn verbazing zat Maikel de volgende dag al vrolijk in zijn bed. Hij bleef een week in het ziekenhuis en werkte daarna thuis verder aan zijn herstel.
Ziel
“Na een week of zes begon ik weer met sporten bij de sportschool. Dat was wel even wennen, want ineens zat ik niet meer in de middengroep, maar achteraan qua prestatie.” Maikel doet in groepsverband aan Crossfit bij Crossfit Batteraof in Maastricht. Crossfit varieert van bijvoorbeeld gewichtheffen en touwklimmen tot roeien en ringoefeningen. “Voor mijn operatie deed ik dat dus vier tot vijf keer per week, na mijn werk, anderhalf à twee uur. Ik deed ook mee aan een wedstrijd, lette supergoed op mijn eten en drinken. Sport is voor mij een fijne afleider en ik ontmoet er mijn vrienden. Het is goed voor je ziel.”
Bewust kiezen
Momenteel nog ieder half jaar wordt in het ziekenhuis gecheckt of Maikels hersentumor stabiel is en of de huidkanker wegblijft. “De dag van het onderzoek is zwaar en de dag van de uitslag ook. Maar de rest van het jaar is mijn tijd en daar maak ik het allerbeste van. Bij de laatste scan was de hersentumor ten opzichte van net na de operatie een heel klein beetje gegroeid. Ik ga ervan uit dat er op zeker moment weer een operatie nodig zal zijn. Daarom blijf ik ook tijd maken voor sport, al is het in een wat minder streng regime. En ik kies bewuster waarin ik energie wil steken. Geniet bewuster van de mooie momenten met mensen om me heen en zeg ook hardop tegen iedereen hoe blij ik met ze ben. Ons gezin, met onze zoon Tobias sinds een paar maanden, is alles voor me. Momenteel gaat het supergoed met mij.”
Maikel hoopt dat het delen van zijn verhaal anderen in dezelfde situatie kan inspireren. “Als ik het mezelf nu hoor vertellen, denk ik: is dat echt mijn verhaal?? Je gaat er altijd van uit dat het jou niet zal overkomen, maar het kán allemaal goedkomen. Want ook al heb je geen controle over wat er in je lijf gebeurt, jij zit aan het stuur. En ik ben ervan overtuigd dat je conditie verbonden is met je herstel.”