Nieuwe oplossingen voor hartklepproblemen

Het hart heeft maar liefst vier kleppen, die in een gezonde situatie netjes sluiten en openen. Tussen de twee boezems en kamers zit elk een klep, links ‘mitralisklep’ genaamd en aan de rechterkant ‘tricuspidalisklep’. Wanneer deze kleppen niet goed sluiten, kan de patiënt last krijgen van vermoeidheid, kortademigheid en conditieverlies. Je kunt de trap ineens niet meer op zonder te pauzeren, bijvoorbeeld. Repareren van de klep heeft de voorkeur boven vervangen, omdat het minder ingrijpend is. Traditioneel is hiervoor een open-hart-operatie nodig, waarbij de hart-long-machine de functie van het hart tijdens de operatie overnam. Een ingrijpende ingreep, waarna lang gerevalideerd moest worden.

Behandeling op maat

“Revalideren op je veertigste is anders dan op je tachtigste”, legt interventiecardioloog Pieter Vriesendorp uit. “Daarnaast zoek je bij de veertigjarige patiënt naar een perfecte oplossing die nog veertig jaar standhoudt, maar bij een oudere patiënt hoeft het soms minder perfect en is ‘gewoon weer kunnen wat je voorheen kon’ al goed genoeg. Voor sommige mensen was opereren voorheen ook te belastend.” Iedere patiënt is anders, wil de arts maar zeggen en liefst bied je voor iedereen de beste aanpak op maat. Gelukkig is de medische technologie volop in ontwikkeling. Sinds zo’n twintig jaar kan de aortaklep (een van de vier kleppen) in het hart vervangen worden via een sneetje in de lies. Via de slagader daar kan de interventiecardioloog de bloedbaan binnen en zo naar het hart navigeren. Deze behandeling hoort inmiddels tot de standaard in Nederland. Het heeft ook het pad geëffend voor nieuwe soort ingrepen aan de andere kleppen.

Parachute

Denk aan een lekkende mitralisklep. De twee delen van de klep openen en sluiten, vergelijkbaar met een tweedelige poort voor een oprijlaan. Aan de onderkant zitten een soort draadjes, vergelijkbaar met de touwen onderaan een parachute. Kapotte touwtjes zijn één van de oorzaken van een lekkende mitralisklep. “Als we, met behulp van onze beeldvormingscardiologen in het team, goed in beeld hebben waardoor de lekkage wordt veroorzaakt, kunnen we die draadjes opnieuw vasthechten aan de klep en de hartspier. Dat kan via een klassieke hartoperatie, maar we kunnen ook naar de betreffende plaats in het hart, terwijl het doorklopt, via een klein sneetje in de punt van het hart.” Via deze route heeft het mitraalteam ook al een paar volledige mitraliskleppen vervangen; een zeer vernieuwende techniek.

Internationale studie

En het kan misschien nóg minder belastend. Wat als je die ‘parachutedraadjes’ ook via een sneetje in de lies zou kunnen vervangen? Dan hoeft er zelfs niet meer door de punt van de hartspier heen gesneden te worden. Het mitraalklepteam staat op het punt dit als eerste in Nederland bij patiënten te gaan toepassen, in het kader van een internationale studie. “Daar is heel veel onderzoek al aan voorafgegaan, want we willen vooral dat het veilig is én het moet iets toevoegen voor de patiënt.” Al iets meer ingeburgerd is het plaatsen van een clipje op de twee bladen van de mitralisklep; een soort nietje, waardoor de sluitfunctie verbetert. Ook dit kan via een sneetje in de lies, waardoor deze ingreep veel minder belastend is voor de patiënt. In een andere studie, gaat het team ook mensen met een lekkende tricuspidalisklep (dus aan de rechterkant van het hart) een clipje aanmeten via de lies. “Daar is tot nu toe minder aandacht voor, terwijl ook lekkage aan die klep veel narigheid voor de patiënt kan opleveren. Wanneer uit deze studie blijkt dat het een effectieve behandeling is, kan het ook door de zorgverzekeraar vergoed worden.”

Teamwerk

Vriesendorp benadrukt dat het allemaal teamwerk is, tussen verschillende soorten cardiologen (hartfalen specialisten, interventie en beeldvorming) en hartchirurgen. De laatste weet alles over operaties aan het hart, terwijl de interventiecardioloog in beeld komt als snijden niet nodig is. “Al is het hier in Maastricht niet zo zwart-wit en werken we vooral heel collegiaal samen. We zijn er niet op uit om onszelf te profileren of te groeien ten koste van elkaar. We buigen ons samen over het spectrum van hart- en vaatziekten, om de beste zorg te leveren voor deze complexe patiënten.”