Prof. dr. Yasin Temel (neurochirurg)

Het brein is het meest complexe orgaan van het menselijk lichaam. Een bijna ondoorgrondelijk systeem van tientallen miljarden zenuwcellen die met elkaar samenwerken. Door wetenschappelijk onderzoek komen we steeds meer te weten over het orgaan dat ons laat denken, herinneren en ons lichaam aanstuurt. We kennen echter pas een kleine fractie van de fundamentele werking en toch kunnen we met de kennis die we al hebben, aandoeningen zoals Gilles de la Tourette, epilepsie en de ziekte van Parkinson behandelen. Dat doen we met een innovatieve techniek die Deep Brain Stimulation, ofwel diepe hersenstimulatie, wordt genoemd. Een behandeling waarmee we in de wereld toonaangevend zijn. Zonder fundamentele kennis over de hersenen was deze behandelmethode echter nooit mogelijk geweest.

Als voorbeeld: de ziekte van Parkinson is een ongeneeslijke aandoening, waarbij patiënten ernstig inboeten op de kwaliteit van leven. Door afstervende zenuwcellen krijgen patiënten onder meer last van problemen met bewegingen. Daarnaast zijn ook depressie en vallen veelvoorkomende verschijnselen. We weten dat bepaalde gebieden voor beweging niet meer goed worden aangestuurd in de hersenen van parkinsonpatiënten. Onderzoek naar het brein heeft ons onder andere geleerd welke gebieden zorgen voor bewegingen, welke voor emotie, etc. Via diepe hersenstimulatie plaatsen we een elektrode precies in die slecht functionerende gebieden. Door lokaal kleine elektrische impulsen te geven beïnvloeden we de hersenfunctie. Met als resultaat: het verdwijnen van de ongecontroleerde bewegingen en een betere kwaliteit van leven.

"Een behandeling waarmee we in de wereld toonaangevend zijn"

Voortschrijdend inzicht vanuit de wetenschap leert ons in welke gebieden we de stimulator moeten plaatsen voor een zo optimaal mogelijk resultaat. Dat kan voor de ziekte van Parkinson, maar ook voor andere hersenaandoeningen. We kijken zowel naar de activiteit van individuele cellen als naar het brein als geheel. Ook de techniek zelf is aan innovatie onderhevig. De stimulator die nu wordt gebruikt is met een draad gekoppeld aan uitwendige schakelaar. In Maastricht werken we aan en betere en minder ingrijpende technieken om hersengebieden aan te sturen. In de toekomst wordt het mogelijk om bijvoorbeeld magnetisme te gebruiken. Zo zou je zonder bedrading de hersenstimulator van buiten kunnen afstellen. Ook dat brengt weer voordelen voor de patiënt met zich mee.