Robert Stokroos & Raymond van de Berg

 

nationale wetenschapsagenda

In het kader van de Nationale Wetenschapsagenda gaan experts van het Maastricht UMC+ in de rubriek 'In gesprek met...' in op één van de vragen die zijn gesteld aan de wetenschap. Deze keer bespreken prof. dr. Robert Stokroos, hoogleraar oorheelkunde, en evenwichtsdeskundige drs. Raymond van de Berg de volgende vraag:

Bestaat er een relatie tussen tinnitus en evenwichtsstoornissen?

“Deze vraag lijkt ogenschijnlijk eenvoudig te beantwoorden: het evenwichtsorgaan en het gehoororgaan zitten namelijk simpelweg in één en hetzelfde gebied. Ze zitten als het ware samen in een doosje verpakt. Dat ‘doosje’ wordt ook wel het binnenoor genoemd. Beide organen bestaan uit buisjes die met elkaar in verbinding staan. Door die buisjes stroomt een vloeistof die zowel door het evenwichtsorgaan gaat als door het gehoororgaan. Beide organen staan dus letterlijk met elkaar in verbinding, maar het zijn wel degelijk verschillende zintuigen die verschillende sensaties waarnemen. De één registreert verschillende typen geluidsgolven, de ander versnellingen en de stand ten opzichte van de zwaartekracht. Het nadeel is dat als er iets mis gaat met het ene orgaan, er ook iets mis kan gaan met het andere. 

 

 

 

prof. dr. Robert Stokroos
prof. dr. Robert Stokroos

 

Tinnitus is een aandoening die ook wel oorsuizen wordt genoemd. Patiënten horen dan ook een voortdurende piep-, fluit- of bromtoon. Naar schatting hebben maar liefst een miljoen mensen in Nederland in meer of mindere mate last van oorsuizen. Die milde vorm kan bijvoorbeeld al worden veroorzaakt door een avond in een discotheek waar het geluid te hard staat. Vaak is dat maar tijdelijk en is de pieptoon na een aantal dagen weer weg. Er zijn echter 60.000 patiënten in Nederland die kampen met een ernstige vorm van tinnitus. Zij hebben voortdurend last van geluid dat er eigenlijk niet is, een zogeheten ‘fantoomgeluid’. Opmerkelijk is dat de oorzaak niet alleen moet worden gezocht in het gehoororgaan, maar ook in het brein. 

 

 

 

 

Het binnenoor: De slakkenhuisstructuur rechts is het gehoororgaan, de linkerkant is het evenwichtsorgaan
Het binnenoor: De slakkenhuisstructuur rechts is het gehoororgaan, de linkerkant is het evenwichtsorgaan

 

Een voorbeeld van een aandoening die oorsuizen kan veroorzaken is het syndroom van Ménière. Dit syndroom veroorzaakt beschadigingen in het binnenoor, waardoor verkeerde signalen naar de hersenen worden gestuurd. Doordat er gehoorschade is opgetreden, vullen de hersenen het weggevallen geluid zelf op, zelfs als er helemaal geen geluid waarneembaar is. Ditzelfde syndroom van Ménière kan tevens duizelingen veroorzaken en zelfs een volledige uitval van het evenwichtsorgaan. De oorzaak van Ménière is echter onduidelijk en kan plotseling optreden. Het syndroom kan veroorzaken dat de vloeistof in het binnenoor uitzet en daardoor kunnen de buisjes bijvoorbeeld scheuren door de toenemende druk. En zoals gezegd stroomt die vloeistof door zowel het gehoororgaan als het evenwichtsorgaan.

Naast het syndroom van Ménière kunnen andere oorzaken ten grondslag liggen aan problemen met de zintuigen in het binnenoor. Een tumor, medicijnen, een hersenvliesontsteking of genetische aanleg kunnen er allemaal voor zorgen dat het mis gaat met het evenwicht en het gehoor. Er lijken ook aanwijzingen te zijn dat emoties, zoals stress kunnen bijdragen aan het verstoren van het evenwicht. Dat versterkt de hypothese dat de hersenen een cruciale rol spelen in het proces.

 

 

 

 

drs. Raymond van de Berg
drs. Raymond van de Berg

 

Vaak is een verstoring in één van de twee zintuigen echter het primaire probleem. Patiënten komen bijvoorbeeld eerst met tinnitusklachten bij de KNO-arts en vervolgens blijken er ook draaiduizelingen op  te treden. Dat kan natuurlijk net zo goed andersom zijn. In Maastricht zijn er dan ook speciale zorgtrajecten rondom de hoofdklacht, zo is er een tinnituszorglijn, maar ook een evenwichtszorglijn. Op die manier krijgen patiënten de optimale zorg. Door de sterke relatie tussen evenwichtsstoornissen en tinnitus is het ook mogelijk om beide aandoeningen tegelijkertijd te behandelen. Een kunstmatig implantaat kan zowel het oorsuizen tegen gaan als problemen met het evenwicht. Dergelijke implantaten bevinden zich nog in onderzoeksfase, maar zijn wel al meerdere malen succesvol gebleken. In het Maastricht UMC+ wordt onderzocht of deze innovatieve behandelwijze, die ook wel neuromodulatie wordt genoemd, ook afzonderlijk voor tinnitus of evenwichtsstoornissen kan worden ingezet.”

Meer weten over tinnitus en het evenwicht?

Naast drs. Raymond van de Berg is ook prof. dr. Herman Kingma gespecialiseerd in het evenwichtsorgaan. Hij is hoogleraar vestibulologie aan het Maastricht UMC+/Universiteit Maastricht. 

In februari 2016 vindt de ‘Week van het Oorsuizen’ plaats. Dit publiekssymposium over tinnitus wordt georganiseerd door Stichting Hoormij.

Meer algemene informatie is te vinden via:
Nederlandse Vereniging voor Slechthorenden
Nederlandse Vereniging voor Keel-Neus-Oorheelkunde

Wetenschappelijk onderzoek steunen kan via:
Stichting Hoormij
- Heinsius-Houbolt Fonds (geen website)

 

 

 

Sluit de enquête